Είναι γνωστό ότι ο νέος κορονοϊός έχει συνδεθεί κυρίως με συμπτώματα από το αναπνευστικό, αλλά αυτά δεν είναι τα μοναδικά πρώιμα σημάδια της νόσου COVID-19.

Η διάρροια, η ναυτία, ο εμετός και ο κοιλιακός πόνος έχουν πλέον τεκμηριωθεί ως συμπτώματα που προκαλεί ο κορονοϊός σε πολλούς ασθενείς. Ενώ πολύ συχνά αυτά τα συμπτώματα προηγούνται των αναπνευστικών.

Ο κορονοϊός έχει παρουσία στο γαστρεντερικό σύστημα όπως φαίντεται απο μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη  που δείχνει ότι ο κορονοϊός ανιχνεύεται στα κόπρανα σε πάνω από το 50% των μολυσμένων νοσηλευόμενων ασθενών. Στη μελέτη αυτή διαπιστώθηκε ότι ο δωδεκαδάκτυλος και το ορθό παρουσιάζουν οίδημα με διηθητικά κύτταρα πλάσματος και λεμφοκύτταρα. Το ένζυμο μετατροπής αγγειοτενσίνης 2 (ACE2) και η πρωτεΐνη νουκλεοκαψιδίου (nucleocapsid protein) ήταν θετικά σε δείγματα από ασθενείς. Αυτό καθιστά πιθανή τη γαστρεντερική διάδοση της COVID-19.

Η παρουσία ιικού RNA στα κόπρανα βρέθηκε επίσης στο 20% των ασθενών με COVID-19, παρά ττο γεγονός ότι δύο διαδοχικά δείγματα από την αναπνευστική οδό ήταν αρνητικά. Αυτό σημαίνει ότι ο κορονοϊός μπορεί να μεταδοθεί από τα κόπρανα ακόμα και αν δεν εντοπίζεται πια στην αναπνευστική οδό.

Η ηπατική ανεπάρκεια είναι μια άλλη αναδυόμενη ανησυχία σχετικά με τη νόσο COVID-19.

Έχει διαπιστωθεί σε προηγούμενους σοβαρούς κορονοϊούς, όπως με το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS)οτι έως και το 60% των ασθενών είχε ηπατική δυσλειτουργία, με δείγματα βιοψίας ήπατος να δείχνουν ιικά νουκλεϊκά οξέα και τραυματισμό στο ήπαρ. Οι ερευνητές τότε επισήμαναν, ότι η ηπατική βλάβη μπορεί να ήταν το αποτέλεσμα από την φαρμακευτική θεραπεία, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από εκείνους τους ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με υψηλές δόσεις δυνητικά ηπατοτοξικών αντιιικών, αντιβιοτικών και στεροειδών φαρμάκων.

Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 54% των ασθενών που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 (σε ένα και μόνο κέντρο υγείας στην Κίνα) είχε αυξημένα επίπεδα στην γ-γλουταμυλοτρανσφεράση (gamma-glutamyl transferase - ΥGT). Η έκφραση του υποδοχέα ACE2 εμπλουτίζεται με τα χολαγγειοκύτταρα (cholangiocytes), γεγονός που υποδηλώνει ότι η νόσος COVID-19 συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο χολικής βλάβης, εκτός της ηπατοκυτταρικής βλάβης, όπως υποστηρίζεται από αυτές τις αυξήσεις της GGT.

Η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος συνοδεύει την πρόοδο της νόσου, η οποία μπορεί να οδηγήσει ανεξάρτητα σε ανεπάρκεια οργάνων. Είναι καλά αποδεδειγμένο ότι τα ηπατικά ένζυμα αυξάνονται κατά τη διάρκεια συστημικών λοιμώξεων.

Συμπερασματίκα, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στους ασθενείς με CODI-19, οι οποίοι παρουσιάζουν συμπτώματα γαστρεντερικού (όχι μόνο αναπνευστικού) συστήματος. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να υποβάλλονται σε εξετάσεις και να απομονώνονται όπως και κατά τη διαδικασία για τις αναπνευστικές και γαστρεντερικές λοιμώξεις. Η απομόνωση μπορεί να χρειαστεί να παραταθεί πέραν του σημείου που τα δείγματα από την αναπνευστική οδό είναι αρνητικά, ειδικά στις περιπτώσεις με γαστρεντερικά συμπτώματα.

Τα άτομα με υποκείμενη ηπατική νόσο, ή αυξημένο κίνδυνο για ηπατική νόσο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ομάδα υψηλού κινδύνου.

ΣΕΡΑΦΕΤΙΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Γαστρεντερολογος - Ηπατολόγος
Δ/ντης Γαστρεντερολογικού τμήματος κλινικής ΕΛΠΙΣ