Η κλινική ΕΛΠΙΣ διαθέτει και λειτουργεί εδώ και λίγο καιρό Εργαστήριο Νευροαποκατάστασης, στους χώρους των πολυιατρείων της, Κ. Καρτάλη 119 στο Βόλο.

Με τον όρο νευροαποκατάσταση (neurorehabilitation) αναφερόμαστε σε ένα σύνολο θεραπευτικών παρεμβάσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση της (περισσότερο, ή λιγότερο) διαταραγμένης εγκεφαλικής λειτουργίας.  Η νευροαποκατάσταση είναι καινούρια σχετικά ιατρική υπηρεσία, αξίζει να σημειώσουμε ότι μόλις δέκα χρόνια πριν ο όρος δεν υπήρχε καν στο διεθνές επιστημονικό λεξιλόγιο. H νευροαποκατάσταση περιλαμβάνει κάποιες επιμέρους ιατρικές παρεμβάσεις, στις οποίες θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Πρόκειται για εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση, δηλαδή το περιεχόμενό της δεν είναι πάντα το ίδιο για όλους τους ασθενείς,  διαμορφώνεται για κάθε ασθενή ξεχωριστά, ανάλογα με τη βαρύτητα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά καθενός. Γι΄αυτό και οι συνεδρίες νευροαποκατάστασης διεξάγονται συνήθως σε αναλογία θεραπευτή θεραπευόμενου 1/1.

Οι παθήσεις που χρειάζονται νευροαποκατάσταση, καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα του συνόλου των νευρολογικών παθήσεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την άνοια στα πρώιμα στάδιά της, τις εμβοές, κάποια αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ), συναισθηματικές διαταραχές κ.ά.

Τα στάδια της νευροαποκατάστασης είναι η συνέντευξη, η σταδιοποίηση της νόσου και ο σχεδιασμός της θεραπευτικής παρέμβασης.  Η βαρύτητα της νόσου αξιολογείται στην αρχή, ώστε να μπορούμε στην πορεία να αναγνωρίζουμε αν πράγματι υπάρχει πρόοδος και σε ποιο βαθμό. Ας δούμε ένα-ένα τα εργαλεία που εφαρμόζονται στην κλινική ΕΛΠΙ.

1. Διακρανιακός μαγνητικός ερεθιστής (Τranscranial magnetic stimulation, TMS). Πρόκειται μάλλον για την πιο πρόσφατη τεχνολογική υποστήριξη της νευροαποκατάστασης. Ο εγκέφαλος εκτίθεται σε μαγνητικό πεδίο. Το ακριβές σημείο εφαρμογής του πεδίου, η χρονική διάρκεια της συνεδρίας και η συχνότητά τους ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή. Είναι μία απόλυτα ασφαλής, αναίμακτη θεραπευτική παρέμβαση, που γίνεται διεθνώς, αλλά και στη χώρα μας, ολοένα και πιο δημοφιλής. Οι μέχρι τώρα εγκεκριμένες ενδείξεις της στη διεθνή βιβλιογραφία είναι η αρχόμενη έως μέσης βαρύτητας άνοια, μαζί με την ανθεκτική κατάθλιψη (refractory depression). Καθώς πρόκειται για καινούργια τεχνική, σταδιακά προστίθενται νέες ιατρικές ενδείξεις στο θεραπευτικό ρεπερτόριο του TMS (στη Γερμανία και Σουηδία ήδη εφαρμόζεται στις εμβοές). Οι περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος για τον ασθενή με την εφαρμογή TMS είναι σπάνιες, δεν ξεπερνούν το 0,4% του πληθυσμού. Για την ιστορική αλήθεια, αναφέρουμε ότι οι πρώτες έρευνες και κλινικές δοκιμές διακρανιακού μαγνητικού ερεθιστή παγκόσμια, ξεκίνησαν τη δεκαετία το ΄80 από την Ελλάδα, στο Πανεπιστήμιο Αλεξανδρούπολης. 
2. Νοητική άσκηση. Στην άνοια οι συνεδρίες του TMS συνοδεύονται από συνεδρίες «νοητικής άσκησης» με αναλογία 1/1 και εναλλασσόμενη διαδοχικότητα. Τις εν λόγω εμβόλιμες συνεδρίες τις διενεργεί είτε νευρολόγος, είτε νευροψυχολόγος με σχετική εκπαίδευση. Πρόκειται για σταθμισμένα ερωτηματολόγια, μνημονικές δοκιμασίες, puzzles, δοκιμασίες σύνθεσης και ανάλυσης, με άλλα λόγια ένα είδος γυμναστικής του νου. Το επιστημονικό δυναμικό της κλινικής διαθέτει πιστοποίηση, κατόπιν εξετάσεων, στην εφαρμογή και εκτέλεση ψυχομετρικών δοκιμασιών. Αν η νευροαποκατάσταση γίνει σωστά, έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα, σε μία νόσο που μέχρι τώρα δεν είχαμε να κάνουμε τίποτε.

      Επισημαίνουμε ότι η νευροαποκατάσταση έχει τα καλύτερα αποτελέσματα, όταν εφαρμόζεται στα αρχικά στάδια της νόσου. Τότε είναι πιο εύκολο να καθυστερήσει η εξέλιξη.  

 

Δημήτρης Ζ. Καλοχριστιανάκης,

           Νευρολόγος