ΝΥΚΤΟΥΡΙΑ
Νυκτουρία είναι η κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής ξυπνάει μία ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας προκειμένου να ουρήσει. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι πριν και μετά την ούρηση ο ασθενής να κοιμάται. Πρέπει να σημειωθεί ότι φυσιολογικά δεν πρέπει ο νυκτερινός ύπνος να διακόπτεται από την ανάγκη για ούρηση και το να αναγκάζεται κάποιος να ξυπνάει συστηματικά δύο ή περισσότερες φορές το βράδυ για να ουρήσει είναι παθολογικό.
Τα αίτια της νυκτουρίας χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
- Πολυουρία: στην περίπτωση αυτή η παραγωγή των ούρων είναι μεγαλύτερη από 40ml ανά kgr βάρους σώματος. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, άποιο διαβήτη και ψυχογενή πολυδιψία.
- Νυκτερινή πολυουρία: ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία η νυκτερινή παραγωγή ούρων είναι μεγαλύτερη του 33% του ημερήσιου όγκου ούρων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ασθενείς με διαταραχή στην παραγωγή της αντιδιουρητικής ορμόνης, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και υπερβολική λήψη υγρών πριν τη νυκτερινή κατάκλιση.
- Παθήσεις του κατώτερου ουροποιητικού - Μειωμένη Λειτουργική Χωρητικότητα Κύστης: Αίτια που προκαλούν νυκτουρία στην περίπτωση αυτή είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), η υπερδραστήρια κύστη, η ουρολοίμωξη, η λιθίαση της ουροδόχου κύστεως και η κακοήθεια στην ουροδόχο κύστη ή τον προστάτη αδένα. Συνήθως η νυκτουρία σχετίζεται με τη βαρύτητα της αϋπνίας σε άνδρες με παθήσεις του προστάτη.
Η νυκτουρία έχει αποδεδειγμένη αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής τόσο των ίδιων των ασθενών αλλά και των οικείων τους και ενοχοποιείται για αύξηση πτώσεων και καταγμάτων κατά την αφύπνιση και την έγερση προς ούρηση. Στις διαταραχές του ύπνου η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καταστέλλεται ενώ παράλληλα αυξάνεται η θνησιμότητα σε ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο και κατάθλιψη.
Λόγω της μεγάλης συχνότητας των παθήσεων του προστάτη και της νυκτουρίας που προκαλούν, ο ουρολόγος ίσως είναι ο κλινικός ιατρός που καλείται τις περισσότερες φορές να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Ειδικά ερωτηματολόγια αλλά και ημερολόγια ούρησης είναι απλά στη συμπλήρωσή τους και παρέχουν χρήσιμες και αντικειμενικές κλινικές πληροφορίες. Από την επεξεργασία των δεδομένων που προκύπτουν μπορεί να διαφοροδιαγνωστούν άλλες καταστάσεις πέραν της υπερπλασίας προστάτη που ευθύνονται για την εμφάνιση της νυκτουρίας.
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του προστάτη και της ουροδόχου κύστης συνήθως βελτιώνουν τη νυκτουρία αλλά και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Προϋπόθεση για καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση των προβλημάτων της ουροδόχου κύστης και του προστάτη.
Αθανάσιος Ζαχαρίου, MD, PhD, FEBU
Χειρουργός Ουρολόγος